10. พันธนโมกขชาดก

ว่าด้วยการหลุดพ้นจากเครื่องจองจำ

[120] "คนพาลแย้มพรายออกมา ณ ที่ใด คน
ไม่น่าจะถูกจองจำย่อมถูกจองจำได้ หมู่บัณฑิต
แย้มพรายออกมา ณ ที่ใด ที่นั้น แม้คนที่ถูก
จองจำแล้ว ก็รอดพ้นได้"
จบ พันธนโมกขชาดกที่ 10

อรรถกถาพันธนโมกขชาดกที่ 10

พระศาสดาเมื่อประทับอยู่ ณ พระเชตวันมหาวิหาร
ทรงปรารภนางจิญจมาณวิกา ตรัสพระธรรมเทศนานี้ มีคำ
เริ่มต้นว่า อพทฺธา ตถฺถ พชฺฌนฺติ ดังนี้. เรื่องของนางจักแจ่มแจ้ง
ใน มหาปทุมชาดก ทวาทสนิบาต.
ก็ในครั้งนั้น พระศาสดาตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มิใช่
แต่ในบัดนี้เท่านั้น ที่นางจิญจมาณวิกา กล่าวตู่เราด้วยเรื่อง
ไม่จริง แม้ในกาลก่อน ก็เคยกล่าวตู่แล้วเหมือนกัน ทรงนำเอา
เรื่องในอดีตมาสาธก ดังต่อไปนี้ :-
ในอดีตกาล ครั้งพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติอยู่ใน
พระนครพาราณสี พระโพธิสัตว์บังเกิดในเรือนของท่านปุโรหิต